Baf, taşımacılık sektöründe kullanılan, İngilizce bir taşımacılık terimdir. Kelimenin açılımına bakıldığında Baf, "Bunker Adjustment Factor" anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Kelimenin baş harflerin kısaltılmış hali olan Baf olarak kullanılmaktadır. Bunker ya da Bunker Fuel olarak da bilinmektedir. Kelime anlamına bakıldığında, konteynerları taşıyan gemilerin kullanmış olduğu yakıtları ifade etmektedir.
Ayrıca Karayolu, Havayolu, Denizyolu taşımacılıklarında oluşabilecek akaryakıt fiyatlarındaki dalgalanmanın etkilerine maruz kalmamak için tüccarlar tarafından akaryakıt fiyatlarının düzenlenmesi anlamına da gelmektedir. Çünkü yakıt konusu taşımacılıkta bir hayli önemlidir.
Özellikle Denizyolu, Havayolu taşımacılığı gibi sektörlerde neredeyse giderlerin %40'a yakını yakıt maliyetidir. Aynı zamanda genel olarak bakıldığında Dünyadaki petrol fiyatlarında oluşan artış ve düşüşlerin taşımacılık fiyatlarına da yansıdığını söyleyebiliriz.
Baf, Türkçe dilinde Yakıt Ayarlama Oranı belirtilmiştir. Firmalar, petrol konusunda sürekli olarak yaşanabilecek dalgalanmaları öngörerek , oluşabilecek maliyetleri hesaplamakta ve ek bir maliyet olarak navlun fiyatlarının üzerine eklemektedir.
Petrolü, özellikle gemi yakıtlarını dağıtmak, muhafaza etmek gibi işlemler de çok zahmetlidir. Hatta kullanılmadan önce yakıtın ısıtılması gerektiği de söylenebilir. Ayrıca bu yakıt türlerinin çevre kirliliği gibi istenmeyen durumlarda da biraz payı olduğu söylenebilir.
Baf, artan akaryakıt fiyatlarında bir öngörü niteliğindedir. Sadece ülkemizde değil, tüm Dünyada akaryakıt fiyatları her gün değişkenlik gösterebilmektedir. Bu durum da taşımacılık sektörü için aslında bir maliyet riskidir. Akaryakıt fiyatlarında fiyat düşüşleri ya da artışları söz konusu olmaya başladığında taşımacılar, bu değişimleri yük veren tarafına bildirmektedir.
Birçok lojistik şirketi konteyner taşımacılığı ile ön plana çıkmaktadır. Bu şirketlerin birçoğu ise yakıt oranlarını kendileri hesaplıyor. Ama şöyle de bir durum var ki, 2008 yılında Avrupa Birliği taşıma firmaları ortak bir karar almıştır. Bu karara göre şirketlerin artık yakıt oranlarını ayarlaması yasaklandı.
Ama genel olarak incelenildiğinde yakıt oranı ayarlama bazı kriterlere göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu kriterler arasında taşımacılığın yapılacağı rotanın uzaklığı, kullanılan konteynerın modeli, konteynerın boyutları gibi detaylar bulunmaktadır.
Baf fiyatları genellikle lojistik hizmeti veren şirketler tarafından her ay düzenli olarak belirlenmektedir. Belirlenen bu fiyatlar tabi ki doğrudan müşterileri etkileyebilmektedir.
Baf fiyatlarının düzenli olarak belirlenmesi aslında çok önemlidir. Çünkü döviz kurları kimi zaman dalgalı olabilir. Ve buna bağlı olarak da akaryakıt fiyatlarında yükselmeler söz konusu olabilir. Hatta kimi zaman bu yükselmeler oldukça fazla olabilmekte ve bu da maliyet olarak müşterilere yansıtılmaktadır.
Ama eğer şirketler, müşterilerle yapmış oldukları sözleşmelere fiyat artışlarından doğabilecek farklılıkların navlun ücretlerine ekleneceği detayını mutlaka eklemelidirler. Aksi durumda bu gibi bir hüküm yoksa müşteriden bu fark alınamaz ve bu da ilerleyen zamanlarda kar marjının düşmesine sebebiyet verebilir.
Ama Baf uygulamasıyla yakıt fiyatlarında oluşabilecek tüm maliyetleri şirketler, navlun fiyatlarına kolaylıkla yansıtabilirler. Gerek müşterinin gerek şirketin, her iki tarafın da mağdur olmaması için Baf dahilinde gerekli olan tüm detayları sözleşmeye eklemekte fayda var.
Baf (Bunker Adjustment Factor) uygulamasını navlun ücretlerine yansıtmak için örneğin Avrupa bölgesinde Avrupa komisyonun web sayfasında sürekli olarak paylaşılan ülkelerin akaryakıt satış fiyatlarının listesi kullanılmaktadır. Özetleyecek olursak Baf uygulamasının lojistik alanı için önemli bir detay olduğunu söyleyebiliriz.
Ticaret, karlı bir şekilde gerçekleştirilmek isteniyorsa ortalama yakıt tüketimi her zaman göz önünde bulundurularak gerekli işlemler yapılmalıdır. Tabi şirket zarar etmek istemiyorsa. Çünkü yaşanan ya da yaşanma ihtimali olan tüm dalgalanmalar direkt taşımacılık işleminin maliyetini de etkileyecektir. Bu doğrultuda kendiniz işlem yapabileceğiniz gibi profesyonel anlamda taşımacılık yapan şirketlerden de destek alınabilir.