Dış ticarette kullanılan belgeler, alım-satım yapan ülkeler için son derece önemlidir. Dış ticaret işlemlerinde ülkeler çoğu zaman deniz aşırı mesafelerde yer aldıkları için malın vaktinde ulaşması sekteye uğrayabilir. Bu durum ise ödemelerde gecikme yaşanmasına yol açabilir. Başka bir deyişle satıcı, ödemeyi almadan malı teslim etmeye yanaşmaz iken alıcı da malı teslim almadan ödeme yapmak istemez. 

Dış ticaretin güvenli bir zemine oturtulması ve işlemlerin sekteye uğramadan gerçekleştirilmesi için ilgili belgeler büyük önem arz eder. Dış ticarette kullanılan belgelerde belirtilen kurallara bağlı kalındığında ithalat ve ihracat çok daha kolay bir hale gelir. Dış ticaret işlemlerinde ortaya çıkan anlaşmazlıkların ve tartışmaların çözümünde bankaların ve sevk belgelerinin payı son derece büyüktür;

  • Alıcı, satıcıya ödeme yaparken malların kendisine teslim edildiğini gösteren belgeleri kullanacaktır. 
  • Satıcı, yapılan sözleşmeye bağlı kalarak malların imalatını gerçekleştirir ve yine sözleşmede geçtiği şekilde malları nakliye şirketine teslim eder. Sonrasında ise sözleşmeye göre çeşidi ve sayısı belirlenen sevk belgeleri düzenlenir. 
  • Düzenlenen belgeler ödeme türü dikkate alınarak ilgili bankalara teslim edilir. Banka ise satıcıya uygun belgeler karşılığında ödeme işlemini gerçekleştirir. 

Ödeme işlemleri yapılırken, hazırlanan belgelerin bir uyum içerisinde olması, birbirleri ile çelişmemesi son derece önemlidir. Dış ticarette kullanılan belgelerin ne olduğu ve nasıl hazırlanacağı noktasında firmamızla iletişime geçerek danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. Dış ticaret danışmanlığı, ülkeler arası iletişimi ve anlaşmaları doğrudan etkilediği için fazlasıyla gereklidir. Bu nedenle günümüzde faaliyetlerini arttırmıştır. Ayrıntılı bilgi sahibi olmak için uzman ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.

dış ticarette kullanılan belgeler

Dış Ticarette Kullanılan Ticari Belgeler Nelerdir?

Dış ticarette kullanılan ticari belgeler arasında en büyük öneme sahip olan, faturalardır. Faturalar; satılan malın özelliklerini, miktarını, adet fiyatını gösteren belgeler olarak dış ticarette oldukça önemli bir yere sahiptir. Faturaların düzenlemesini satıcı yapar ve alıcıya teslim eder. Ticari fatura çeşitlerinden biri olan proforma faturayı inceleyelim. Proforma fatura; satıcı tarafından hazırlanan malın adet fiyatı, malın niteliği, satış koşulları ve teklifin geçerlilik süresi gibi hususlar hakkında bilgilerin yer aldığı faturadır.

Fatura çeşitlerinden bir diğeri ise alım – satım işlemi tamamlandıktan sonra düzenlenen ticari faturadır. Orijinal fatura, satış sözleşmesini belgeler ve sözleşmenin varlığını kanıtlayıcı özelliği ile öne çıkar. Dış ticarette gümrük işlemleri yapılırken herhangi bir sorun çıkmaması ve vergilerin hesaplanması için orijinal faturaya ihtiyaç duyulur. Orijinal fatura, banka vasıtası ile alıcıya teslim edilir. Ticari faturalar çoğu zaman İngilizce olarak düzenlense de bu duruma itiraz eden ve ticari faturalarda ana dillerini kullanmakta ısrarcı olan bazı ülkeler de vardır.

Ticari faturalar ülkemizde çoğunlukla hem İngilizce hem Türkçe olarak iki farklı formda düzenlenir. Ticari faturaların sayısı ise taraflar arasında yapılan sözleşmelere göre farklılık gösterir. Ticari faturalarda ya Maliye Bakanlığı’nın kaşesi ya da noter tasdiki bulunması zorunludur. Ticari faturaların olmazsa olmaz hususlarını inceleyelim;

  1. Fatura sözcüğü
  2. Faturanın düzenlendiği mekan, adedi ve geçerlilik süresi
  3. Satıcı ve alıcının tam adları ile ikamet ettikleri yer
  4. Malın türü ve miktarı
  5. Malın adet fiyatı
  6. Malın alıcıya hangi şekilde teslim edileceği
  7. Ödeme koşulları
  8. Satış bedeli
  9. Ambalaj izleri
  10. Malın teslim edileceği ve ödeme işlemlerinin yapılacağı yer

Dış ticarette kullanılan diğer ticari belgeler ise; navlun faturası, tasdikli fatura ya da konsolosluk faturası, çeki listesi, spesifikasyon belgesi, koli ambalaj listesi, gözetim belgesi, imalatçının analiz belgesi ve ekspertiz raporu olarak sıralanabilir. 

Dış Ticarette Kullanılan Taşıma Belgelerinin Özellikleri

Dış ticarette kullanılan taşıma belgelerinin özelliklerini inceleyelim. Dış ticarette mallar bir ülkeden alınıp başka bir ülkeye teslim edilir. Mallar teslim edilirken taşıyıcı ile taşıtanın belirlenen sorumluluklara göre hareket etmeleri son derece önemlidir. Bu sorumluluklar, taşıma belgeleri ile belirlenir. 

Taşıma belgeleri ile malların taşıyıcı tarafından teslim alınıp alınmadığı netlik kazanır ve malların bir ülkeden başka bir ülkeye sevk edileceği anlaşılmış olur. Taşıma belgelerinin tamamı makbuz niteliğinde olsa da bazıları önemli bir evrak ya da sözleşme özelliği göstermeyebilir. Taşıma belgelerinin ayırt edici bazı önemli özellikleri vardır;

  • Taşıma belgeleri, taşıyıcı firma ya da vekili tarafından düzenlenir. 
  • Malların bir ülkeden başa bir ülkeye sevk edileceği tarihin netleştirilmesi gerekir. Bu tarihe göre mallarda ortaya çıkan herhangi bir hasarda sorumluluk sahibinin alıcı mı yoksa satıcı mı olduğu netlik kazanır. Aynı zamanda sigorta süresinin başlatılması da sevk tarihi ile doğrudan ilişkilidir. 
  • Taşıma belgelerinin temiz olması da önemli özelliklerden biridir. Temiz taşıma belgelerinde malların ambalajının bozuk olduğu ya da herhangi bir akıntının görüldüğü gibi ifadeler yer almaz.
  • Taşıma belgelerinin belirtilen tarihte alıcının eline ulaşması gerekir. 
  • Taşıma belgelerinin ihbar kaydı taşıyor olması gerekir. 
  • Taşıma belgelerinin bazıları, birden fazla orijinal set halinde karşımıza çıkabilir. Bu durumda her orijinal belge üzerine kaçıncı nüsha olduğunu belirten sayılar yerleştirilmelidir. 
  • Taşıma belgelerinin üzerinde Navlun’un ödenip ödenmediğine dair bilgilerin yer alması gerekir. 

Taşıma Belgelerinden Biri Olan Deniz Konşimentosu Nedir?

Deniz konşimentosu gemi şirketi ya da vekili tarafından düzenlenir. Eğer geminin yükleme limanında vekili bulunmuyorsa deniz konşimentosu düzenleme görevi gemi kaptanının olur. Deniz konşimentosu, malın taşıyıcı tarafından teslim alındığını ve şartlara uygun bir şekilde taşınarak alıcıya ulaştırılacağını gösteren belge olarak bilinir. 

Deniz konşimentosu, malı sahibinden alıp başka birine teslim ettiği için ciro edilerek malın el değiştirmesine büyük katkı sağlayan bir belgedir. Deniz konşimentosunun ayırt edici özelliklerinden biri de kıymetli evrak niteliği taşımasıdır. Deniz konşimentoları çoğu zaman tek belge olarak karşımıza çıkmaz, Bu belge genel olarak üç kopya ve üç orijinal olacak şekilde düzenlenir. Deniz konşimentolarının orijinal nüshalarının eksiksiz bir şekilde alınması büyük önem arz eder. 

Deniz konşimentolarının içerdiği bilgiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

  • Taşıyıcının ya da acentesinin imzası
  • Taşıyan kişinin tam adı ve ticari sektördeki unvanı
  • Taşınan malın çeşidi, markası gibi nitelikleri
  • Tanzim tarihi ve belirlenen mekan
  • Konşimentonun kaç tane nüshasının bulunduğu
  • Yükleten kişinin adı – soyadı ve sahip olduğu unvan 
  • Alıcının adı ve unvanı
  • Yükleme limanının hangisi olduğu
  • Geminin adı
  • Boşaltma limanının hangisi olduğu ve Navlun’un ödenip ödenmediği

İhracatta Kullanılan Gümrük Beyannamesinin Önemi Nedir?

Gümrük beyannamesi, direkt olarak mal sahipleri ya da acenteleri tarafından düzenlenen ve gümrük idaresine takdim edilen belgedir. Bu beyannameler üzerinde herhangi bir silme işlemi gerçekleştirilemez. Gümrük beyannamesi idareye takdim edildikten sonra malın nitelikleri ve fiyatı ile alakalı bir düzeltme yapılamaz. Beyannamenin iptali söz konusu olduğunda bu durum vergi dairesine ve Türkiye İstatistik Kurumu’na bildirilir.  

Dış ticarette kullanılan belgelerin tümü büyük önem arz eder. Bu noktada günümüzde popülerliğini arttıran ve son derece gerekli olan dış ticaret danışmanlığı öne çıkar. Dış ticaret danışmanlığı hizmetimizden yararlanarak ithalat ve ihracatın nasıl yapıldığı, hangi belgelerin kullanıldığı hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. 

Dış ticaret danışmanlığında adını duyuran bir firma olarak müşterilerimiz için son derece etkili ve güvenilir bir hizmet sunuyoruz. İnternet adresimiz üzerinden uzman ekibimizle iletişime geçerek danışmanlık hizmetlerimiz hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Kaliteli ve uygun maliyetli danışmanlık hizmeti sunduğumuz firmamıza hepinizi bekleriz.

ÇÖZÜME HIZLI, KOLAY VE GÜVENİLİR YOLDAN ULAŞIN!
Bizden Teklif Almadan Karar Vermeyin!