İhracat Rejimi Nedir, Tarafları Kimlerdir?

İhracat rejimi hakkında bilgi sahibi olmak için önce “İhracat rejimi nedir?” sorusuna cevap verelim. İhracat rejimi ülkelerin ihracatlarını etkileyen mevzuat ve uygulamaların tümüdür. Diğer bir deyişle ihraç amacıyla, serbest dolaşımda bulunan eşyanın gümrük bölgesi dışına çıkacağı zaman uygulanacak olan mevzuatlardır.

Türkiye’de ihracatlarla ilgili tüm detaylar çeşitli mevzuatlarda belirtilmiştir.  Hatta bu mevzuatlara ilişkin olarak İhracat Rejimi Kararı da bulunmaktadır. İhracat Rejimi Kararı kimi zaman yenilenmekle birlikte, bu konuda birçok tebliğ de sunulmaktadır. Kanun, tüzük ve kararnameler, uluslararası ve ikili anlaşmalarla Türkiye’de her türlü eşyanın ihraç edilmesi serbesttir. Türkiye’de gümrük bölgesinden gerçekleşecek olan eşyaların ihracı ile ilgili olarak gümrük işlemleri gümrük idarelerine beyan edilmektedir. Sonrasında ihracat işleminin ticaret politikası önlemleri ve gümrük vergisi doğrultusunda uygulanması gerçekleştirilir. 

Yapılacak ihracat işleminde aramızda ödeme ve ticaret anlaşması bulunmayan ülkelerin gümrük bölgemizden çıkarılması, ilgili tarihte yürürlükte olan ticaret politikası önlemleri geçerlidir. Türkiye’de İhracat Rejimi Kararı, Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmiştir. 

İhracatın yapıldığı ülkeye göre belgeler de farklılık gösterebilmektedir. ABD Anlaşmaları kapsamında, Kanada Anlaşmaları kapsamında, bu gibi birçok farklı prosedürler bulunmaktadır. Türkiye’de de ihracat konusunda bazı ürünler Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı,  Çevre Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı gibi birçok kurumun iznine tabidir. Yurt dışındaki birçok ülkeyle ihracat yapmak için bu prosedürlere uymak zorunludur. 

İhracat Rejiminde Kullanılan Belgeler Nelerdir?

İhracatta kullanılan birçok doküman mevcuttur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Sevk Belgesi
2. Sigorta Belgesi
3. Ticari Faturalar
4. Navlun Faturalar
5. Diğer belgeler

İhracat rejiminde kullanılan bu belgeleri tanıyalım.

1.Sevk Belgesi

Sevk belgesi; tren, gemi, uçakla gerçekleştirilen taşımacılıklarda kullanılmaktadır. Malın taşınması için teslim alındığını ve ulaşması gereken kişiye teslim edileceğini belli eden bir evraktır. Bu evrakta evrakı düzenleyen kişinin imzası, taşıyanın adı soyadı, taşınan malın cinsi, kaptanın adı, yükletenin adı, geminin adı, boşaltma limanı gibi birçok bilgi yer almalıdır. Bu bilgiler genellikle deniz taşımacılığında kullanılmaktadır. Kara taşımacılıklarında genellikle Yük Senedi kullanılmaktadır.

2.Sigorta Belgesi

Konu dış ticaret ise ticari eşyaya ilişkin rizikolara karşı sigorta ettirilmelidir. Sigorta belgesi, CI veya CIF şeklindeki ihracat uygulamalarında kullanılmaktadır. İthalatçı tarafından alınan bilgiler ile ithalatçının hesabına ihracatçı tarafından yapılmaktadır. 

3.Ticari Faturalar

Ticari faturalar kendi arasında fatura, proforma fatura, orijinal fatura olmak üzere ayrılmaktadır. 

• Fatura: Faturalar, satılmış olan malın niteliğini, birim satış fiyatını, toplam bedelini, adedini gösteren belgedir. Satıcı tarafından düzenlenmiş olup, alıcıya verilmektedir. 
• Proforma Fatura: Proforma faturanın anlaşma esnasında ihracatçı tarafından düzenleyip, içerisinde malın birim fiyatının, özelliklerinin, satış şartlarının yer aldığı, bilgilendirici içerikte olan fatura olduğunu söyleyebiliriz.
• Orijinal Fatura: Orijinal fatura ise satış işlemi tam anlamıyla gerçekleştikten sonra düzenlenen faturadır. 

4.Navlun Fatura

Navlun faturalar CIF ve CF satışlarında satıcı tarafından ödenen fatura türüdür. Navlun tutarı ürünün bedeline dahil olabilir veya ayrı olarak da gösterilebilir. 

5.Diğer Belgeler

Farklı ülkelerin mevzuatlarına, satış sözleşmesine ve malın cinsine göre farklı belgeler de kimi zaman zorunlu olabilmektedir. Bu belgeleri şu şekilde başlıklar altında inceleyebiliriz:

• Menşe Şehadetnamesi: Menşe şehadetnamesinin ihracatçının bağlı olduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edildiğini ve ihraç edilen malın üretildiği ülkeyi gösteren belge olduğunu söyleyebiliriz. Söz konusu belge Harçlar Kanunu’na tabidir. 
• Çeki Listesi: Çeki listesinin gümrük idarelerine ve hasar durumlarında sigorta şirketlerine gerekmektedir. Çeki listeleri, hangi araca ne kadar mal yüklediğini, malın ağırlığını, kaç birim olduğunu belirtmektedir.
• ATR Dolaşım Belgesi: ATR dolaşım belgesi Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatlarda düzenlenmektedir. Bu belge ihracatçı olan ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenmektedirler. Ve ihracatçının gümrük indiriminden yararlanmasını sağlamaktadır. Belgenin tasdik edilmesi de yine bağlı ülkenin gümrük idaresi tarafından yapılmaktadır. 
• EUR.1 Belgesi: Serbest Ticaret Anlaşması doğrultusunda Türkiye ile EFTA ülkeleri arasında yapılan ihracatlarda gerekli olan bir belgedir. Aynı zamanda Türkiye’nin, Serbest Ticaret Anlaşma kapsamında Avrupa Birliği ile yaptığı demir çelik ürünlerinin ihracatında düzenlenmektedir. Bu belge, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği gibi ihracatçı birlikleri tarafından tasdiklenmektedir. 
• Sağlık Sertifikası: İhraç edilecek olan malın sağlık koşullarına uygun olup olmadığını göstermektedir. Sağlık sertifikası üniversitelerin ilgili bölümlerinden alınabildiği gibi Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı tarafından da verilebilmektedir.
• Analiz Raporu: Bazı gıdalar da belirli tahliller gereklidir. Tahlile ihtiyacı olan kimyasal maddeler ve gıdalar için çoğunlukla üniversitelerden alınan rapordur.
• Koli Müfredat Listesi: Gümrükler ve hasar olması durumunda sigorta şirketleri tarafından istenen listedir. Kolinin içerisindeki ürünlerin faturaya sığmaması durumunda düzenlenmektedir. 

İhracat Rejimi Tarafları Kimlerdir?

İhracat rejiminde dört taraf bulunmaktadır. Bunlar; ithalatçı, ithalatçının bankası, ihracatçı ve ihracatçının bankasıdır. Alıcı ve satıcı arasında banka bulunmaktadır. İki tarafa da uygun koşullar ve nitelikler sağlandığında, satıcı kişinin parasını alacağı, alıcının da istediği mala kavuşacağı belirlenmektedir.

İhracatla ilgili tüm mevzuatlara hakim olan, Gümrük Birliği koşullarına uygun olarak ihracat hizmeti almak istiyorsanız Oden Lojistik ile iletişime geçebilirsiniz. Mevzuatları ve yenilikleri takip eden, ihracatın her aşamasında sizlere destek olan deneyimli ekibimiz sayesinde her zaman hızlı ve kaliteli bir hizmet alacaksınız. 

Oden Lojistik yılların deneyimini müşteri memnuniyetiyle birleştirerek sizlere sunmaktadır. Kaliteli çözüm odaklı, hızlı ve güvenilir bir hizmet almak istiyorsanız bizden fiyat teklifi almayı unutmayın. Bizimle dilerseniz müşteri hizmetlerimizi arayarak dilerseniz mail üzerinden iletişime geçebilirsiniz. Hatta vaktiniz varsa hem hizmetlerimiz hakkında detaylı bir bilgi alabilmeniz için hem de tanışmak için sizi ofisimizde ağırlamaktan memnuniyet duyarız. Oden Lojistik’in size özel hizmetleri hakkında bilgi almak için dilerseniz bir an önce harekete geçebilirsiniz.