A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasındaki ticarette kullanılan bir gümrük belgesidir. Bu belge, belirli türdeki malların iki taraf arasında gümrüksüz ithal edilmesine izin verir. Ayrıca indirimli veya ücretsiz gümrük tarifelerinden yararlanmaya fırsat tanıyan bir belge olduğunu söyleyebiliriz. ATR Dolaşım Belgesi kapmasında olmayan üçüncü ülkelerin gümrüksüz mallarının ihracı için ise EUR1 belgesi alınması gerekiyor.
A.TR Dolaşım Belgesi, Fransızca “Admission Temporaire Roulette” kelimesinin kısaltmasıdır. İngilizce olarak A.TR Movement Certificate olarak adlandırılır. Avrupa ülkelerinden malların Türkiye’den diğer Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmeden önce Türkiye’de serbest dolaşımda olduğunu ifade eder. Aynı şekilde Avrupa Birliği ülkeleri arasında malların Türkiye’ye ihracından önce AB içinde serbest dolaşması anlamına gelir. Yani bu belge eşyanın gümrük durumunu ispatlar.
Gümrük birliği ürünlerinde ticaret yapılırken A.TR Dolaşım Belgesi olması durumunda ürünlerin menşei önemli olmuyor. Zaten A.TR Dolaşım Belgesi eşyanın menşeini göstermez. Belge düzenlenmesi için tek şart malların serbest dolaşımdan taşınmasıdır. AB dışından getirilen eşyanın AB’ye ihraç edilebilmesi yani A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilmesi için öncelikle serbest dolaşıma girmesi gerekmektedir.
Ticaret anlaşmaları ülkeler ve ekonomik birlikleri arasında oldukça yaygın bir uygulamadır. Belge akışını kolaylaştırırlar. İhtiyaç doğrultusunda kullanılan belgeler vergi indirimlerinde avantaj sağlar. Bunlardan biri olan ATR Dolaşım Belgesi Türkiye ile AB üyesi ülkeler arasında tercihli gümrük vergisi tarifesini kolaylaştırır.
Avrupa Birliği, AB’den yapılan ihracatın bu ülkelerin pazarlarına indirimli veya sıfır vergi oranıyla girmesine izin veren bazı AB dışı ülkelerle ticaret anlaşmaları imzalamıştır. Bu anlaşmalardan biri dahilinde olan A.TR Dolaşım Belgesi, bu ülkelerden AB’ye indirimli veya sıfır vergi oranında ithalat yapmasına izin veriliyor. Bu düzenlemeler Tercihli Ticaret Anlaşmaları olarak bilinir ve ilgili vergilere tercihli vergi oranları denir.
Bu belge ile Türkiye’den AB ülkelerine, AB ülkelerinden Türkiye’ye ihraç edilen ürünler ithalat vergilerinden tamamen muaf tutulabilir. Bu belgenin amacı, malların serbest dolaşımda olduğunu ve telafi edici vergilerin ödendiği göstermektir.
Tüm gümrük belgelerinin kopyaları (ATR sertifikası dahil) en az 3 yıl saklanmalıdır, çünkü geriye dönük gümrük incelemeleri sevkiyattan itibaren 3 yıl boyunca yapılabilir. Talep üzerine bu tür belgeleri ibraz edemezseniz, geriye dönük olarak tarifenin tamamını ödemek zorunda kalabilirsiniz.
A.TR Dolaşım Belgesi ile EUR.1 Dolaşım Belgesi ticarette belirli ülkelerden indirimli oranda veya herhangi bir vergi ödemeden mal ithal etmelerine olanak tanımaları bakımından birbirine benzerdir. Ancak aralarındaki en büyük fark, vergi muafiyeti konusundadır.
Vergi muafiyetinden yararlanabilmek için EUR.1 dolaşım belgeli malların AB menşeli olması gerekir. Ancak A.TR belgesinde böyle bir duruma gerek yoktur. İhracatçı ülke Türkiye, ithalatçı ülke AB üyesi bir ülke ve malların niteliği uygun olduğu sürece A.TR Dolaşım Belgesinin avantajlarından yararlanılabilir.
A.TR dolaşım sertifikası yalnızca Türkiye ve AB üye ülkeleri için geçerli bir ticaret anlaşmasıdır. Uygun vergi oranları ile AB ülkelerine ihracı mümkün kılar. A.TR Dolaşım Belgesinin düzenlendiği ülkeler listesi şu şekildedir:
İngiltere Brexit ile AB’den ayrıldığından kendi düzenlemeleri ve yönergeleri ile 1 Ocak 2021’den itibaren geçerli olarak ATR Dolaşım Belgesi yerine İngiltere-Türkiye Serbest Ticaret Anlaşmasını imzalamıştır.
Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki Gümrük Birliği şartları uyarınca Türkiye’den AB’ye ihracat için tercihli vergi oranları ile endüstriyel sanayi ürünlerin çoğu menşei ne olursa olsun AB içinde ve Türkiye’de serbest dolaşım statüsüne sahip olur. Bazı işlenmiş tarım ürünleri de gümrük birliği anlaşmasının bir parçasıdır. Ancak temel tarım ürünleri bu kapsama girmemektedir.
Tercihli vergi oranlarında hak kazanabilmek için kapsama giren eşyalar için A.TR Dolaşım Belgesi alınabilir veya menşei yapılabilir. Çoğu tarım ürünleri, kömür ve çelik ürünleri ATR Dolaşım Belgesi için uygun eşyalar değildir. Bu ürünler için EUR.1 Dolaşım Belgesi gereklidir.
Aşağıda serbest dolaşımda sayılabilecek mallar hakkında bilgiler verilmiştir. Avrupa topluluğu veya Türkiye dışından ithalatlarda malların serbest dolaşımda sayılabilmesi için;
A.TR Dolaşım Belgesi için uygun olmayan eşyalar şunlardır:
Bu eşyalar tüm vergileri ve diğer ücretleri ödenmek istenilse bile serbest dolaşımda sayılmadığından A.TR Dolaşım Belgesi ile taşınmaya uygun değildir.
A.TR Dolaşım Belgesinin kaybolması veya çalınması durumunda yeni bir belge başvurusunda bulunabilirsiniz. İkinci nüsha olarak düzenlenen belge, ilk belgenin düzenlenme tarihi ile onaylanır. A.TR Dolaşım Belgesinin geçerlilik süresi dört aylıktır. Belgenin herhangi bir nedenle ikinci bir nüshasına ihtiyaç duyulduğunda ilk Dolaşım Belgesinden itibaren ikinci nüsha geçerli olacak şekilde düzenlenir. Bu nedenle ilk nüshanın gümrük idaresince vize edilen tarihin ilk nüshanın tarihinin ikinci nüshada aynen yazılacağını bilmenizde fayda var.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından verilen ATR Dolaşım Belgesi için gümrük müşavirleri veya danışmanlık firmaları belgelerini elektronik ortamda düzenleyerek onaylanmasını sağlayabiliyor. Dolaşım belgeleri için satış ve onay odalar tarafından yapılır. Elektronik ortamdan yapılacak başvurularda firma adı, firma vergi numarası, firma yetkilisinin adı ve T.C’si, firma yetkilisinin telefon numarası ve e-mail adresi ve sabit IP adresi gibi bilgilerin yer aldığı form doldurularak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği e-mail adresine (medos@tobb.org.tr) gönderilmelidir.
Kayıt formu sisteme eklendikten sonra mail adresinize bilgi gelecektir. Ardından Dolaşım Belgesi sürecini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği resmi sayfasından PIN kodunu onayladıktan sonra yürütmeye başlayabilirsiniz.
Tüm bu işlemleri kolaylaştırmak adına gümrükleme hizmeti ile biz buradayız. Danışmanlık ve hizmet almak için ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği resmi web sitesi üzerinden ihracatçı firmalar ve gümrük müşavirleri bünyesinde A.TR Dolaşım Belgesi sürecini yönetmek için ilgili ekran yer almaktadır. Bu ekrandan üye girişi yaparak söz konusu belge ile ilgili başvuru sürecini başlatabilirsiniz. Ekrana üye girişi yapıldığında belge işlemleri başlığına rastlarsınız. Bu başlık altından size uygun olanı seçerek A.TR belgesi formu doldurulur ve TOBB ekranına ulaşması sağlanır.
Oda yetkilisi A.TR belgesi başvurusuna istinaden bilgi ve belgeleri kontrol ederek ya onaylar Bakanlığa gönderir ya da reddederek gerekçesi ile birlikte firmaya mail yolu ile birlikte iletir. A.TR Dolaşım Belgesi başvurusu onaylanan firmalara Bakanlıkça referans numarası verilir.
Beş nüsha halinde oluşturulan belgelerden biri yeşil, diğer dördü beyaz renktedir. Yeşil renkli nüsha ihracatçıda kalırken, diğerlerinin biri başvuru alan oda bünyesinde, biri gümrük idaresinde, diğer ikisi ise kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince ilgili odaya iletilecektir.
Herhangi bir nedenden dolayı ihraç edilen eşyanın ATR Dolaşım Belgesi düzenlenememiş olabilir. Ancak bu eşyanın ihraç edilmesine engel değil. Eşya ihraç edildikten sonra da A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebiliyor. Sonradan ATR Dolaşım Belgesi düzenleyebilmek için yetkili odalara dilekçe ile başvurulması gerekiyor.
A.TR Dolaşım Belgesi kaybolma, çalınma veya yıpranma gibi nedenlerle ikinci nüsha olarak sonradan verilebiliyor. Ancak birden fazla orijinal A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenemiyor. A.TR Dolaşım Belgesi gümrük idarelerine ibraz edilmektedir.
ATR dolaşım sertifikası gönderirken yerine getirilmesi gereken belirli şartlar vardır. Gereksinimler esas olarak başvurular, başvuru sahipleri ve formaliteler hakkındaki bilgilerle ilgilidir. Aşağıdaki yönergeleri referans alabilirsiniz.
Tüm bunlara ek olarak proje taşımacılığı hizmeti almak isterseniz ilgili makalemizden bilgi edinip bizimle iletişime geçebilirsiniz.
0 216 344 05 30 
0 546 577 79 06 